Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ

ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΝΑΡΧΙΚΩΝ

ΓΕΝΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ


1. Η ΤΑΞΙΚΗ ΠΑΛΗ, Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ

 Δεν υπάρχει μία και μόνη ανθρωπότητα.

Υπάρχει η ανθρωπότητα των τάξεων.

Σκλάβοι και αφέντες. 

Όπως όλοι εκείνοι οι οποίοι ήδη το έχουν επισημάνει, η αστική καπιταλιστική κοινωνία της εποχής μας δεν αποτελεί "μια ανθρωπότητα". Χωρίζεται σε δύο αρκετά διαφορετικά στρατόπεδα, διαφοροποιημένα κοινωνικά από την κατάστασή τους και τις λειτουργίες τους, το προλεταριάτο (με την ευρεία έννοια της λέξης) και την μπουρζουαζία.

Το μεγαλύτερο μέρος του προλεταριάτου είναι αναγκασμένο - και το κάνει για αιώνες - να μεταφέρει όλο το βάρος ολόκληρης της φυσικής, επίπονης εργασίας από την οποία προέρχονται όλα τα φρούτα (σ.τ.μ.: εννοεί τον κοινωνικό πλούτο), όχι σ΄ αυτό το ίδιο πάντως, αλλά στην άλλη, προνομιούχα τάξη, που κατέχει ιδιοκτησία, εξουσία και τα προϊόντα της κουλτούρας (επιστήμη, εκπαίδευση, τέχνη), την μπουρζουαζία. Η κοινωνική σκλαβιά και η εκμετάλλευση σε βάρος των εργατικών τάξεων δημιουργούν τη βάση πάνω στην οποία στέκεται η σύγχρονη κοινωνία και χωρίς την οποία δεν θα μπορούσε να υπάρχει.

Αυτό γεννά μια ταξική πάλη, η οποία παίρνει κατά κάποιο τρόπο, έναν ανοιχτό, βίαιο χαρακτήρα, ενώ κατά ένα άλλο τρόπο την όψη μιας σιγανής και αόριστης προόδου η οποία αντανακλά δυσκολίες, ανάγκες καθώς και την ιδέα της δικαιοσύνης για τους εργαζόμενους.

Στον κοινωνικό χώρο ολόκληρη η ανθρώπινη ιστορία αντιπροσωπεύει την αδιάκοπη αλυσίδα αγώνων των εργαζόμενων για τα δικαιώματά τους, την ελευθερία και μια καλύτερη ζωή. Στην ιστορία της ανθρώπινης κοινωνίας αυτή η ταξική πάλη ήταν πάντα ο πρωτεύοντας παράγοντας που καθόρισε τη μορφή και την κατασκευή αυτών των κοινωνιών.

Το κοινωνικό και πολιτικό καθεστώς όλων των κρατών είναι πάνω απâ όλα το παράγωγο της ταξικής πάλης. Το θεμελιώδες οικοδόμημα κάθε νέας κοινωνίας μας δείχνει το στάδιο στο οποίο βρισκόταν και βρίσκεται η ταξική πάλη. Η πιο ασήμαντη αλλαγή στην πορεία της διαπάλης των τάξεων, όσον αφορά τις σχετικές θέσεις των δυνάμεων της ταξικής πάλης,Ê παράγει συνεχείς τροποποιήσεις στη δομή και οικοδόμηση της κοινωνίας.

Αυτός είναι ο γενικός, οικουμενικός σκοπός και η έννοια της ταξικής πάλης στη ζωή των ταξικών κοινωνιών.

 

2. Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΜΙΑΣ ΒΙΑΙΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

 Η αρχή της σκλαβιάς και της εκμετάλλευσης σε βάρος των μαζών με τη βία συνιστά τη βάση της σύγχρονης κοινωνίας. Όλες οι εκδηλώσεις της ύπαρξής της ö η οικονομία, η πολιτική, οι κοινωνικές σχέσεις - βασίζονται στην ταξική βία, της οποίας τα όργανα εξυπηρέτησης είναι η εξουσία, η αστυνομία, ο στρατός και η δικαιοσύνη. Καθετί σâ αυτήν την κοινωνία ö κάθε επιχείρηση ξεχωριστά, το ίδιο και ολόκληρο το Κρατικό σύστημα ö δεν είναι τίποτε άλλο από προμαχώνας του καπιταλισμού από όπου επιτηρούν συνεχώς τους εργάτες, όπου έχουν πάντα έτοιμες τις δυνάμεις εκείνες που θα καταστείλουν όλα τα κινήματα των εργατών που απειλούν τα θεμέλια ή ακόμα την ηρεμία αυτής της κοινωνίας.

ÊΤην ίδια ώρα, το σύστημα αυτής της κοινωνίας διατηρεί εσκεμμένα τις εργατικές μάζες σε μια κατάσταση άγνοιας και πνευματικής στασιμότητας, ανακόπτοντας με όλη του τη δύναμη την ανάπτυξη του ηθικού και διανοητικού τους επιπέδου στην κατεύθυνση της απόσπασης των καλυτέρων από αυτούς πολύ πιο εύκολα.

Η πρόοδος της σύγχρονης κοινωνίας, η τεχνική εξέλιξη του κεφαλαίου και η τελειοποίηση του πολιτικού του συστήματος, οχυρώνουν την εξουσία των κυρίαρχων τάξεων και καθιστούν τον αγώνα ενάντιά τους όλο και περισσότερο δύσκολο, αναβάλλοντας έτσι την αποφασιστική στιγμή της απελευθέρωσης της εργασίας.

Μια ανάλυση της σύγχρονης κοινωνίας μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο μόνος τρόπος να μετασχηματίσουμε την καπιταλιστική κοινωνία σε μια κοινωνία ελεύθερων εργαζομένων είναι η βίαιη κοινωνική επανάσταση.

 

3. ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ

 Η ταξική πάλη που δημιουργήθηκε από τη σκλαβιά σε βάρος των εργατών και τις φιλοδοξίες τους για ελευθερία, γέννησαν μέσα στην καταπίεση τη ιδέα του αναρχισμού: την ιδέα δηλαδή της συνολικής άρνησης ενός κοινωνικού συστήματος βασισμένου στις αρχές των τάξεων και του Κράτους και της αντικατάστασής του από μια ελεύθερη α-κρατική κοινωνία εργατικής αυτοδιεύθυνσης.

Έτσι, ο αναρχισμός δεν είναι αποτέλεσμα των αφηρημένων ιδεών κάποιου ακαδημαϊκού ή φιλοσόφου, αλλά του άμεσου αγώνα των εργατών ενάντια στον καπιταλισμό, των αναγκών και των φιλοδοξιών τους, φιλοδοξιών που πήραν σάρκα και οστά κατά τη διάρκεια της ηρωικής περιόδου της ζωής και της πάλης των εργατικών μαζών.

Οι εξέχοντες αναρχικοί στοχαστές, Μπακούνιν, Κροπότκιν και άλλοι, δεν ανακάλυψαν την ιδέα του αναρχισμού, αλλά έχοντάς την ανακαλύψει στις εργατικές τάξεις, απλώς βοήθησαν - με τη δύναμη της σκέψης και της γνώσης τους - στη συγκεκριμενοποίηση και το άπλωμά της.

Ο αναρχισμός δεν είναι το αποτέλεσμα προσωπικών προσπαθειών ούτε το αντικείμενο ατομικιστικών ερευνών.

Κατά παρόμοιο τρόπο, ο αναρχισμός δεν είναι το παράγωγο ανθρωπιστικών φιλοδοξιών. Μία μόνη ανθρωπότητα δεν υπάρχει. Κάθε προσπάθεια να καταστεί ο αναρχισμός μια απόδοση ολόκληρης της σημερινής ανθρωπότητας, να προσδιοριστεί με ένα γενικό ανθρωπιστικό χαρακτήρα, αποτελεί ίσως ένα ιστορικό και κοινωνικό ψέμα, το οποίο αναπόφευκτα οδηγεί στη δικαιολόγηση για την ύπαρξη του κατεστημένου και μιας νέας εκμετάλλευσης.

Ο αναρχισμός είναι γενικά ανθρωπιστικός, μόνο κατά την έννοια ότι οι ιδέες των μαζών τείνουν να βελτιώσουν τη ζωή όλων των ανθρώπων και ότι η τύχη της σημερινής ή της αυριανής ανθρωπότητας είναι αξεχώριστη από αυτήν της εκμεταλλευόμενης εργασίας. Εάν οι εργατικές τάξεις είναι νικήτριες, τότε ολόκληρη η ανθρωπότητα θα μετασχηματιστεί. Εάν όχι, τότε η βία, η εκμετάλλευση, η σκλαβιά και η καταπίεση θα βασιλέψουν όπως πριν στον κόσμο.

Η γέννηση, η άνθηση και η πραγματοποίηση των αναρχικών ιδεών έχουν τη ρίζα τους στηÊ ζωή και στην πάλη των εργατικών μαζών και είναι συνδεδεμένες με την τύχη τους.

Ο αναρχισμός επιζητά να μετασχηματίσει την παρούσα αστική καπιταλιστική κοινωνία σε μια κοινωνία η οποία θα εξασφαλίζει για τους εργάτες τα προϊόντα της εργασίας τους, την ελευθερία τους, την ανεξαρτησία και την κοινωνική και πολιτική τους ισότητα. Αυτή η άλλη κοινωνία θα είναι η ελευθεριακή κομμουνιστική κοινωνία, στην οποία η κοινωνική αλληλεγγύη και η ελεύθερη ατομικότητα θα βρουν την πλήρη τους έκφραση και όπου αυτές οι δύο ιδέες θα αναπτυχθούν σε μια τέλεια αρμονία.

Ο ελευθεριακός κομμουνισμός πιστεύει ότι ο μόνος δημιουργός των κοινωνικών αξιών είναι η εργασία - φυσική ή διανοητική - και συνεπώς μόνο η εργασία έχει το δικαίωμα να διευθύνει την κοινωνική και οικονομική ζωή. Εξαιτίας αυτού ούτε υπερασπίζεται ούτε επιτρέπει με κάθε έννοια, την ύπαρξη μη εργαζομένων τάξεων.

Και αν αυτές οι τάξεις συνυπάρχουν την ίδια στιγμή με τον ελευθεριακό κομμουνισμό, τότε ο δεύτερος δεν θα αναγνωρίσει καμία υποχρέωση γιâ αυτές. Αυτό θα σταματήσει όταν οι μη εργαζόμενες τάξεις αποφασίσουν να γίνουν παραγωγικές και θελήσουν να ζήσουν σε μια κομμουνιστική κοινωνία, κάτω από τις ίδιες συνθήκες όπως κάθε άλλος και τότε θα έχουν την ίδια θέση όπως κάθε άλλος, δηλαδή τα ελεύθερα μέλη της κοινωνίας, απολαμβάνοντας τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις όπως τα άλλα παραγωγικά μέλη της.

Ο ελευθεριακός κομμουνισμός επιζητεί να τερματίσει την εκμετάλλευση και τη βία, είτε αυτές εξασκούνται σε βάρος ατόμων είτε σε βάρος ομάδων. Με τον τερματισμό αυτό θα δημιουργήσει μια οικονομική και κοινωνική βάση η οποία θα ενοποιήσει όλα τα τμήματα της κοινωνίας, εξασφαλίζοντας σε κάθε άτομο την ισότητα ανάμεσα στους άλλους και επιτρέποντας στον καθένα το μεγαλύτερο επίπεδο ευημερίας. Η βάση αυτή είναι η κοινή ιδιοκτησία στα μέσα και εργαλεία παραγωγής (βιομηχανία, συγκοινωνία, γη, πρώτες ύλες κ.λπ.) και η οικοδόμηση οικονομικών οργανισμών με βάση τις αρχές της ισότητας και της αυτοδιεύθυνσης των εργατικών τάξεων.

Ανάμεσα στα όρια αυτής της αυτοδιευθυνόμενης κοινωνίας των εργατών, ο ελευθεριακός κομμουνισμός δημιουργεί τις αρχές της ισότητας στις αξίες και τα δικαιώματα κάθε ατόμου (όχι της ατομικότητας "γενικά" ούτε της "μυστικοπαθούς ατομικότητας" ούτε και της αντίληψης της ατομικότητας, αλλά καθενός πραγματικού ζώντος ατόμου).

 

4. Η ΑΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ - Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

 Η βάση της δημοκρατίας είναι η διατήρηση των δύο ανταγωνιστικών τάξεων της σύγχρονης κοινωνίας, της εργατικής τάξης και της καπιταλιστικής τάξης και της συνεργασίας τους στη βάση της ιδιωτικής καπιταλιστικής ιδιοκτησίας. Η έκφραση αυτής της συνεργασίας είναι η βουλή και η εθνική αντιπροσωπευτική κυβέρνηση.

Επισήμως η δημοκρατία διακηρύσσει την ελευθερία λόγου, τύπου, οργάνωσης και ισότητα όλων μπροστά στο νόμο.

Στην πραγματικότητα όλες αυτές οι ελευθερίες προέρχονται από ένα πολύ συγγενικό χαρακτήρα: ανέχονται τις ελευθερίες αυτές μόνο για όσο δεν βάζουν σε κίνδυνο τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης, της μπουρζουαζίας. Η δημοκρατία διαφυλάττει άθικτη την αρχή της ιδιωτικής καπιταλιστικής ιδιοκτησίας. Έτσι, δίνει στην μπουρζουαζία το δικαίωμα να ελέγχει ολόκληρη την οικονομική ζωή μιας χώρας, τον Τύπο, την εκπαίδευση, την επιστήμη, τις τέχνες, κάτι που στην πραγματικότητα την καθιστά απόλυτο κυρίαρχο. Έχοντας το μονοπώλιο της σφαίρας της οικονομικής ζωής, η μπουρζουαζία μπορεί, επίσης, να δημιουργήσει την απεριόριστη εξουσία της και στην πολιτική σφαίρα, με αποτέλεσμα η βουλή και η αντιπροσωπευτική κυβέρνηση στις δημοκρατίες να μην είναι τίποτε άλλο από τα εκτελεστικά όργανα της μπουρζουαζίας.

Αναπόφευκτα, λοιπόν, η δημοκρατία είναι μια από τις όψεις της δικτατορίας της μπουρζουαζίας, καλυπτόμενη πίσω από απατηλές φόρμουλες πολιτικών ελευθεριών και πλαστές δημοκρατικές εγγυήσεις.

 

5. Η ΑΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

 Οι ιδεολογίες της μπουρζουαζίας ορίζουν το Κράτος ως το όργανο το οποίο διακανονίζει τις πολιτικές, δημόσιες και κοινωνικές σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους στη σύγχρονη κοινωνία και το οποίο προστατεύει την τάξη και το νόμο της δεύτερης. Οι αναρχικοί συμφωνούν αρκετά με αυτό τον ορισμό, αλλά τον συμπληρώνουν, επιβεβαιώνοντας ότι η βάση αυτής της τάξης και αυτών των νόμων αποτελεί τη σκλαβιά της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού από μια ασήμαντη μειοψηφία και ότι αυτό είναι ο ακριβής σκοπός που εξυπηρετεί το Κράτος.

Το Κράτος είναι ταυτόχρονα η οργανωμένη βία της μπουρζουαζίας ενάντια στους εργάτες και το σύστημα του εκτελεστικού οργάνου της.

Οι αριστεροί σοσιαλιστές και συγκεκριμένα οι Μπολσεβίκοι, θεωρούν επίσης ότι το μπουρζουάδικο Κράτος και η Εξουσία είναι υπηρέτες του κεφαλαίου. Αλλά αυτοί πιστεύουν ότι το Κράτος και η Εξουσία στα χέρια σοσιαλιστικών κομμάτων μπορεί να αποτελέσει ένα δυναμικό όπλο στην πάλη για την απελευθέρωση του προλεταριάτου. Για το λόγο αυτό, τα κόμματά τους αγωνίζονται για μια σοσιαλιστική εξουσία και ένα προλεταριακό κράτος. Μερικά απâ αυτά θέλουν να κατακτήσουν την εξουσία μέσω ειρηνικών και κοινοβουλευτικών μέσων (τα σοσιαλδημοκρατικά) και άλλα με επαναστατικά μέσα (οι μπολσεβίκοι, οι αριστεροί κοινωνικοί επαναστάτες).

Ο αναρχισμός θεωρεί αυτές τις δύο τάσεις θεμελιωδώς λανθασμένες, καταστρεπτικές για την απελευθέρωση της εργασίας.

Η εξουσία εξαρτάται πάντα από την εκμετάλλευση και τη σκλαβιά σε βάρος του λαού. Γεννήθηκε απâ αυτή την εκμετάλλευση ή δημιουργήθηκε από τα συμφέροντά της. Η Εξουσία χωρίς βία και χωρίς εκμετάλλευση χάνει κάθε αιτία ύπαρξης.

Το Κράτος και η Εξουσία αφαιρούν από τις μάζες όλη την πρωτοβουλία, σκοτώνουν το πνεύμα δημιουργικότητας και ελεύθερης δραστηριότητας, καλλιεργώντας τους τη δουλική ψυχολογία, την υποταγή, την προσμονή, την ελπίδα για ανέλιξη στην κοινωνική κλίμακα, την τυφλή εμπιστοσύνη στους αρχηγούς τους και την αυταπάτη της συμμετοχής στην εξουσία.

Έτσι, η απελευθέρωση της εργασίας είναι μόνο δυνατή με την άμεση επαναστατική πάλη εκ μέρους των εργαζόμενων μαζών και των ταξικών τους οργανώσεων ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα.

Η κατάκτηση της εξουσίας από τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα με ειρηνικά μέσα κάτω από τις συνθήκες της παρούσας κατάστασης, δεν πρόκειται να προάγει με ένα μόνο βήμα το καθήκον της απελευθέρωσης της εργασίας, για τον απλό λόγο ότι η πραγματική εξουσία θα παραμείνει αναπόφευκτα στην μπουρζουαζία, η οποία ελέγχει ολόκληρη την οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας. Ο ρόλος της σοσιαλιστικής εξουσίας είναι περιορισμένος σε αυτή την περίπτωση μετασχηματισμών: στη βελτίωση αυτού του ίδιου αυτού καθεστώτος. (Παραδείγματα: Ο Ράμσεϊ ΜακΝτόναλντ και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Γερμανίας, της Σουηδίας και του Βελγίου, τα οποία έχουν έρθει στην εξουσία σε μια καπιταλιστική κοινωνία).

Παραπέρα, η αρπαγή της εξουσίας με τα μέσα της κοινωνικής αναταραχής και η οργάνωση ενός αποκαλούμενου "προλεταριακού" κράτους, δεν μπορεί να εξυπηρετήσει την υπόθεση της αυθεντικής απελευθέρωσης της εργασίας. Το Κράτος - που υποτίθεται ότι δημιουργείται για την υπεράσπιση της επανάστασης, αλλά που μονίμως καταλήγει να παραμορφώνεται από ανάγκες και χαρακτηριστικά προσιδιάζοντα σâ αυτό το ίδιο, γινόμενο από μόνο του ο στόχος - παράγει συγκεκριμένες, προνομιούχες κάστες και αναπόφευκτα αναδημιουργεί τη βάση της καπιταλιστικής Εξουσίας και του Κράτους, δηλαδή τη συνήθη σκλαβιά και εκμετάλλευση σε βάρος των μαζών δια μέσου της βίας. (Παράδειγμα: το "εργατικό-αγροτικό Κράτος" των Μπολσεβίκων).

 

6. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΜΑΖΩΝ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΝΑΡΧΙΚΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

 Οι πρωτεύουσες δυνάμεις της κοινωνικής επανάστασης είναι η εργατική τάξη των πόλεων, οι αγρότες και ένα τμήμα της εργαζόμενης διανόησης.

Να σημειώσουμε ότι ενώ αποτελεί μια εκμεταλλευόμενη και καταπιεσμένη τάξη κατά τον ίδιο τρόπο με το προλεταριάτο των πόλεων, η εργαζόμενη διανόηση είναι σχετικά διασπασμένη, συγκρινόμενη με τους εργάτες και αγρότες, χάρη στα οικονομικά προνόμια που έχουν παραχωρηθεί από την μπουρζουαζία σε συγκεκριμένα στοιχεία της. Κι αυτό γιατί κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της κοινωνικής επανάστασης μόνο το λιγότερο ανακουφισμένο στρώμα της διανόησης παίρνει ενεργό μέρος σ' αυτή.

Η αναρχική αντίληψη για το ρόλο του εργαζόμενου λαού στην κοινωνική επανάσταση και τη δημιουργία του σοσιαλισμού διαφέρει κατά χαρακτηριστικό τρόπο από αυτή των κρατικιστικών κομμάτων. Ενώ ο μπολσεβικισμός και οι συγγενικές του τάσεις θεωρούν ότι ο λαός έχει μόνο καταστρεπτικά επαναστατικά ένστικτα, όντας ανίκανος για μια δημιουργική και ανοικοδομητική δραστηριότητα - που αποτελεί γι' αυτούς την πρωτεύουσα αιτία του γιατί αυτή η εξουσία πρέπει να επικεντρωθεί στα χέρια αυτών που σχηματίζουν την κυβέρνηση του Κράτους της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος - οι αναρχικοί, αντίθετα, πιστεύουν ότι οι εργατικές μάζες έχουν έμφυτες δημιουργικές και εποικοδομητικές ικανότητες που είναι τεράστιες και φιλοδοξούν να καταστείλουν τα εμπόδια παρακωλύοντας την εκδήλωση αυτών των πιθανοτήτων.

Οι αναρχικοί θεωρούν ότι το Κράτος είναι το πρωτεύον εμπόδιο που σφετερίζεται τα δικαιώματα των μαζών και αφαιρεί από αυτές όλες τους τις λειτουργίες της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Το Κράτος πρέπει να εξαφανιστεί, όχι σε "μια μέρα" στη μελλοντική κοινωνία, αλλά αμέσως. Πρέπει να καταστραφεί από τους εργάτες την πρώτη κιόλας μέρα της νίκης τους και δεν πρέπει να ανασυσταθεί κάτω από οποιοδήποτε τρόπο οτιδήποτε κι αν γίνει. Πρέπει να αντικατασταθεί από ένα ομοσπονδιακό σύστημα εργατικών οργανώσεων παραγωγών και καταναλωτών, ενωμένων ομοσπονδιακά και αυτοδιευθυνόμενων. Αυτό το σύστημα αποκλείει περισσότερες εξουσιαστικές οργανώσεις από ό,τι η δικτατορία του κόμματος οποιαδήποτε κι αν είναι αυτή.

Η Ρωσική Επανάσταση του 1917 μας δείχνει επακριβώς την κατεύθυνση της εξέλιξης της κοινωνικής απελευθέρωσης για τη δημιουργία ενός συστήματος εργατικών και αγροτικών σοβιέτ (συμβουλίων) και εργοστασιακών επιτροπών. Το λυπηρό λάθος της ήταν ότι έπρεπε να εκκαθαρίσει σε μια κατάλληλη στιγμή την οργάνωση της κρατικής εξουσίας: αρχικά αυτή της μεταβατικής κυβέρνησης και ακολούθως της μπολσεβίκικης εξουσίας. Οι Μπολσεβίκοι εξάγοντας κέρδος από τη συμμαχία εργατών-αγροτών, αναδιοργάνωσαν το αστικό κράτος σύμφωνα με τις περιστάσεις της στιγμής και έτσι αναπόφευκτα δολοφόνησαν τα ελεύθερα σοβιέτ και τις εργοστασιακές επιτροπές που αποτελούσαν το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας α-κρατικής σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Η δραστηριότητα των αναρχικών μπορεί να διακριθεί σε δύο περιόδους. Αυτή πριν την Επανάσταση και αυτή κατά τη διάρκειά της. Και στις δύο περιπτώσεις οι αναρχικοί μπορούν να εκπληρώσουν το ρόλο τους ως οργανωμένη δύναμη, μόνο εάν έχουν μια ξεκάθαρη αντίληψη των αντικειμένων του αγώνα τους και των δρόμων που οδηγούν στην πραγματοποίηση αυτών των αντικειμένων.

Το θεμελιώδες καθήκον της Γενικής Ένωσης Αναρχικών κατά την προεπαναστατική περίοδο θα πρέπει να είναι η προπαρασκευή των εργατών και αγροτών για την κοινωνική επανάσταση.

Στην άρνησή του για την επίσημη δημοκρατία, την εξουσίαÊ καιÊ διακηρύσσοντας την ολοκληρωτική απελευθέρωση της εργασίας, ο αναρχισμός δίνει έμφαση στις πλήρεις αυστηρές αρχές της ταξικής πάλης Επαγρυπνεί και αναπτύσσει ανάμεσα στις εργαζόμενες τάξεις την ταξική συνείδηση και την επαναστατική αμεταβλητότητα της τάξης.

Βρίσκεται ακριβώς προς την κατεύθυνση της ταξικής αδιαλλαξίας, του αντι-δημοκρατισμού, του αντι-κρατισμού και προς τις ιδέες του αναρχικού κομμουνισμού. Η ελευθεριακή εκπαίδευση των μαζών θα πρέπει μεν να κατευθύνεται προς αυτές, αλλά η εκπαίδευση από μόνη της δεν είναι αποτελεσματική. Αυτό που είναι απαραίτητο είναι μια ξεκάθαρα αναρχική μαζική αναρχική οργάνωση. Για να πραγματοποιηθεί αυτό είναι απαραίτητο να εργαστούμε προς δύο κατευθύνσεις: από τη μια, προς μια επιλογή και ομαδοποίηση των επαναστατικών εργατικών και αγροτικών δυνάμεων σε μια ελευθεριακή κομμουνιστική βάση (μια συγκεκριμένη ελευθεριακή κομμουνιστική οργάνωση) και, από την άλλη, προς μια ανασύνταξη των επαναστατών εργατών και αγροτών σε μια οικονομική βάση παραγωγής και κατανάλωσης (επαναστάτες εργάτες και αγρότες οργανωμένοι γύρω από την παραγωγή, εργατικές και ελεύθερους αγροτικούς συναιτερισμούς). Η εργατική και αγροτική τάξη, οργανωμένες στη βάση της παραγωγής και της κατανάλωσης, διαπνεόμενες από επαναστατικές αναρχικές θέσεις, θα είναι η πρώτη δυνατή συνείδηση της κοινωνικής επανάστασης.

Όσο περισσότερο αυτές οι οργανώσεις είναι συνειδητές και οργανωμένες κατά αναρχικό τρόπο στο παρόν, τόσο περισσότερο θα επιδιώκουν μια αδιάλλακτη στάση και μια δημιουργική θέληση κατά τη στιγμή της επανάστασης;.

Όσον αφορά την εργατική τάξη στη Ρωσία: Είναι ξεκάθαρο ότι μετά από οκτώ χρόνια μπολσεβίκικης δικτατορίας, η οποία αλυσοδένει τις φυσικές ανάγκες των μαζών για ελεύθερη δραστηριότητα, η αληθινή φύση όλων των εξουσιών αποδεικνύεται καλύτερα από ποτέ. Αυτή η τάξη αποκρύπτει μέσα της τεράστιες δυνατότητες για δημιουργία ενός μαζικού αναρχικού κινήματος. Οι οργανωμένοι αναρχικοί μαχητές πρέπει να συνταχθούν άμεσα με όλες τους τις δυνάμεις, στη διάθεση για εκπλήρωση των αναγκών και στην κατεύθυνση του ότι δεν θα εκφυλιστούν μέσα στο ρεφορμισμό (μενσεβικισμός).

Με την ίδια επιτακτικότητα, οι αναρχικοί πρέπει να διαθέσουν τους εαυτούς τους στην οργάνωση των φτωχών αγροτών που συνθλίβονται από την κρατική εξουσία και οι οποίοι επιζητούν μια διέξοδο και κρύβουν τεράστιες επαναστατικές δυνατότητες.

Ο ρόλος των αναρχικών σε μια επαναστατική περίοδο δεν μπορεί να περιοριστεί απλώς και μόνο στην προπαγάνδιση των βασικών παραμέτρων των ελευθεριακών ιδεών. Η ζωή δεν αποτελεί μόνο μια αρένα για την προπαγάνδιση αυτής ή της άλλης ιδέας, αλλά επίσης στον ίδιο βαθμό αποτελεί και αρένα της πάλης, της στρατηγικής και της φιλοδοξίας αυτών των ιδεών στη διαχείριση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.

Περισσότερο από κάθε άλλη ιδέα, ο αναρχισμός πρέπει να γίνει η καθοδηγητική αρχή της επανάστασης, γιâ αυτό ένα από τα στοιχεία της θεωρητικής βάσης του αναρχισμού είναι το ότι η κοινωνική επανάσταση μπορεί να επιτευχθεί με την ολοκληρωτική απελευθέρωση της εργασίας.

Ο καταλυτικός ρόλος των αναρχικών ιδεών στην επανάσταση δείχνει μια κατεύθυνση των γεγονότων μετά την αναρχική θεωρία. Πάντως, αυτή η θεωρητική καθοδηγούσα δύναμη δεν πρέπει να συγχέεται με την πολιτική ηγεσία των κρατικιστικών κομμάτων, που οδηγεί τελικά στην κρατική εξουσία.

Ο αναρχισμός δεν φιλοδοξεί να γίνει πολιτική εξουσία ούτε και δικτατορία. Η πρωταρχική του φιλοδοξία είναι να βοηθήσει τις μάζες να πάρουν τον αυθεντικό δρόμο προς την κοινωνική επανάσταση και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Αλλά δεν είναι από μόνο του αποτελεσματικό το ότι οι μάζες παίρνουν το δρόμο της κοινωνικής επανάστασης. Είναι επίσης απαραίτητο να διατηρηθεί αυτή η κατεύθυνση της επανάστασης και οι αντικειμενικοί της σκοποί: η καταστολή της καπιταλιστικής κοινωνίας στο όνομα αυτής των ελεύθερων εργατών. Όπως μας έχει δείξει η εμπειρία της Ρωσικής Επανάστασης το 1917, αυτό το τελευταίο καθήκον δεν είναι τόσο εύκολο, κυρίως εξαιτίας των αναρίθμητων κομμάτων τα οποία προσπαθούν να κατευθύνουν το κίνημα σε ένα δρόμο αντιτιθέμενο στην κοινωνική επανάσταση.

Αν και οι μάζες εκφράζονται βαθύτατα σε ένα κοινωνικό κίνημα μέσω των αναρχικών τάσεων και αρχών, εν τούτοις αυτές οι τάσεις και αρχές παραμένουν διασκορπισμένες, ασυντόνιστες και αναπόφευκτα δεν οδηγούν στην οργάνωση της καθοδηγητικής δύναμης των ελευθεριακών ιδεών, κάτι που είναι απαραίτητο για να διαφυλαχθεί η αναρχική κατεύθυνση και το αντικείμενο της κοινωνικής επανάστασης. Αυτή η θεωρητική καθοδηγητική δύναμη μπορεί μόνο να εκφραστεί από μια συλλογικότητα, η οποία θα έχει δημιουργηθεί από τις μάζες ακριβώς γιâ αυτό το σκοπό. Τα οργανωμένα αναρχικά στοιχεία απαρτίζουν ακριβώς αυτή τη συλλογικότητα.

Οι θεωρητικές και πρακτικές υποχρεώσεις της συλλογικότητας αυτής είναι θεμελιώδεις κατά τη διάρκεια της επανάστασης.

Πρέπει να παίρνει πρωτοβουλίες και να έχει συνολική συμμετοχή σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής επανάστασης: στην κατεύθυνση και το γενικό χαρακτήρα της επανάστασης, στον εμφύλιο πόλεμο και στην άμυνά της, στα θετικά της καθήκοντα, στη νέα παραγωγή, στην κατανάλωση, στο αγροτικό ζήτημα κ.λπ.

Σε όλα αυτά τα ζητήματα και σε μια σειρά άλλων, οι μάζες απαιτούν μια ξεκάθαρη και ακριβή ανταπόκριση από την πλευρά των αναρχικών. Και από τη στιγμή κατά την οποία οι αναρχικοί δηλώνουν την αντίληψή τους για την επανάσταση και τη δομή της κοινωνίας, είναι υποχρεωμένοι να δώσουν σε όλα αυτά τα ζητήματα μια ξεκάθαρη απάντηση, να συσχετίσουν τη λύση αυτών των προβλημάτων με τη γενική ιδέα του ελευθεριακού κομμουνισμού και να αφοσιωθούν με όλες τους τις δυνάμεις στην πραγματοποίησή τους.

Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί η Γενική Ένωση Αναρχικών και το αναρχικό κίνημα να διαβεβαιώσουν ολοκληρωτικά το λειτούργημά τους ως θεωρητικής καθοδηγητικής δύναμης στην κοινωνική επανάσταση.

 

7. Η ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

 Με την έκφραση "μεταβατική περίοδος" τα σοσιαλιστικά κόμματα αντιλαμβάνονται μια οριστική φάση στη ζωή του κόσμου, τα χαρακτηριστικά της οποίας είναι μια ρήξη με την παλαιά τάξη πραγμάτων και η εγκαθίδρυση ενός νέου οικονομικού και κοινωνικού συστήματος: Ένα σύστημα το οποίο πάντως δεν αντιπροσωπεύει ακόμα την ολοκληρωτική απελευθέρωση των εργατών. Υπό αυτή την έννοια όλα τα μίνιμουμ προγράμματα των σοσιαλιστικών κομμάτων - για παράδειγμα, το δημοκρατικό πρόγραμμα των οπορτουνιστών σοσιαλιστών ή το πρόγραμμα των κομμουνιστών για τη "δικτατορία του προλεταριάτου" - είναι προγράμματα μεταβατικής περιόδου.

Το κύριο χαρακτηριστικό όλων αυτών είναι ότι αντιμετωπίζουν ως αδύνατη προς στιγμήν την ολοκληρωτική πραγματοποίηση των ιδανικών των εργατών: την ανεξαρτησία τους, την ελευθερία και την ισότητά τους - και αναπόφευκτα διατηρούν μια ολόκληρη σειρά θεσμών του καπιταλιστικού συστήματος: την αρχή του κρατικού καταναγκασμού, της ιδιωτικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα και τα εργαλεία παραγωγής, τη γραφειοκρατία και αρκετά άλλα, σύμφωνα με τους στόχους του συγκεκριμένου κομματικού προγράμματος.

Ως ζήτημα αρχής, οι αναρχικοί ήσαν από πάντα εχθροί τέτοιων προγραμμάτων, θεωρώντας ότι η οικοδόμηση μεταβατικών συστημάτων που συντηρούν τις αρχές της εκμετάλλευσης και του καταναγκασμού των μαζών οδηγούν αναπόφευκτα σε μια νέα ανάπτυξη της σκλαβιάς.

Αντί να δημιουργούν πολιτικά μίνιμουμ προγράμματα, οι αναρχικοί έχουν πάντα υπερασπιστεί την ιδέα μιας άμεσης κοινωνικής επανάστασης, η οποία αποστερεί από την καπιταλιστική τάξη τα οικονομικά και κοινωνικά της προνόμια και τοποθετεί τα μέσα και εργαλεία παραγωγής καθώς και κάθε πτυχή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής στα χέρια των εργατών.

Μέχρι τώρα ήσαν μόνο οι αναρχικοί που κράτησαν αυτή τη στάση.

Η ιδέα της μεταβατικής περιόδου, σύμφωνα με την οποία η κοινωνική επανάσταση δεν πρέπει να οδηγήσει σε μια κομμουνιστική κοινωνία, αλλά σε ένα σύστημα που διατηρεί στοιχεία του παλαιού καθεστώτος, είναι στην ουσία αντικοινωνική. Τείνει να έχει ως αποτέλεσμα την εκ νέου ενδυνάμωση και την επαναφορά αυτών των στοιχείων στις προηγούμενες διαστάσεις τους και στην κατεύθυνση προς τα πίσω.

Ένα σκανδαλώδες παράδειγμα γιâ αυτό είναι το καθεστώς της "δικτατορίας του προλεταριάτου" που δημιουργήθηκε από τους Μπολσεβίκους στη Ρωσία.

Σύμφωνα με αυτούς, το καθεστώς πρέπει να αποτελεί ένα μόνο μεταβατικό βήμα προς τον ολικό κομμουνισμό. Στην πραγματικότητα, το βήμα αυτό έχει ως αποτέλεσμα την επαναφορά τη ταξικής κοινωνίας, στον πάτο της οποίας βρίσκονται, όπως και πριν, οι εργάτες και οι αγρότες.

Το κέντρο βάρους της οικοδόμησης μιας κομμουνιστικής κοινωνίας δεν έγκειται στην πιθανότητα απεριόριστης ελευθερίας για κάθε έναν ξεχωριστά ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του από την πρώτη ημέρα της επανάστασης, αλλά συνίσταται στην κατάκτηση της κοινωνικής βάσης της κοινωνίας και θέτει τις αρχές για σχέσεις ισότητας ανάμεσα στα άτομα. Όσον αφορά το ζήτημα της αφθονίας, περισσότερο ή λιγότερο, αυτό δεν έχει να κάνει με τις αρχές, αλλά είναι ένα τεχνικό πρόβλημα.

Η θεμελιώδης αρχή πάνω στην οποία θα αναγερθεί και θα εγκαθιδρυθεί η νέα κοινωνία και η οποία με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να περιορισθεί, είναι αυτή της ισότητας των σχέσεων, της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας των εργατών. Η αρχή αυτή αντιπροσωπεύει το πρώτο θεμελιώδες αίτημα των μαζών, για το οποίο ξεσηκώθηκαν σε μια κοινωνική επανάσταση.

Είτε η κοινωνική επανάσταση θα τερματιστεί με την ήττα των εργατών - και σâ αυτή την περίπτωση πρέπει να αρχίσουμε ξανά τον αγώνα, μια νέα επίθεση ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα - είτε θα οδηγήσει στη νίκη των εργατών - και στην περίπτωση αυτή έχοντας αποκτήσει τα μέσα που επιτρέπουν την αυτοδιεύθυνση στη γη, την παραγωγή και τις κοινωνικές λειτουργίες, οι εργάτες θα ξεκινήσουν τη δημιουργία μιας ελεύθερης κοινωνίας.

Αυτό είναι που χαρακτηρίζει την αρχή της οικοδόμησης μιας κομμουνιστικής κοινωνίας και το οποίο από τη στιγμή που θα αρχίσει, ακολουθεί το δρόμο της ανάπτυξής του χωρίς διακοπή, δυναμώνοντας και βελτιωνόμενο συνεχώς από μόνο του.

Με τον τρόπο αυτό η ανάληψη των παραγωγικών και κοινωνικών λειτουργιών από τους εργάτες, θα καθορίσει μια αυστηρή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις κρατιστικές και μη εποχές.

Εάν επιθυμεί να γίνει το όργανο των αγωνιζόμενων τάξεων, το λάβαρο μιας ολόκληρης εποχής κοινωνικών επαναστάσεων, ο αναρχισμός δεν πρέπει να ενσωματώσει στο πρόγραμμά του ίχνη της παλαιάς τάξης και τις οπορτουνιστικές τάσεις των μεταβατικών συστημάτων και περιόδων ούτε και να κρύβει τις θεμελιώδεις αρχές του, αλλά αντίθετα να τις αναπτύσσει και να τις εφαρμόζει στο έσχατο σημείο.

 

8. ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ

 Θεωρούμε την τάση να αντιπαραθέτουμε τον ελευθεριακό κομμουνισμό με το συνδικαλισμό και το αντίθετο κάτι το τεχνητό και στερημένο από κάθε βάση και λογική.

Οι αναρχικές ιδέες και αυτές του συνδικαλισμού ανήκουν σε δύο διαφορετικά σχέδια. ΕνώÊ ο κομμουνισμός - δηλαδή μια κοινωνία ελεύθερων εργατών - είναι και ο στόχος του αναρχικού αγώνα, ο συνδικαλισμός - δηλαδή το δικαίωμα των εργατών στην ίδια την εργασία τους - είναι μόνο μια από τις πολλές μορφές του επαναστατικού ταξικού αγώνα. Στην προσπάθειά του να ενώσει τους εργάτες στη βάση της παραγωγής, ο επαναστατικός συνδικαλισμός, όπως όλες οι ομάδες που βασίζονται στα επαγγέλματα (επαγγελματικές ενώσεις), δεν έχει μια καθοριστική θεωρητική βάση, δεν έχει κάποια αντίληψη για τον κόσμο που να απαντά σε όλα τα πολύπλοκα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της σύγχρονης πραγματικότητας. Αντανακλά πάντα τις ιδεολογίες των ποικίλων πολιτικών ομάδων, ειδικά αυτών που εργάζονται περισσότερο έντονα στις γραμμές του.

Η δική μας στάση απέναντι στον επαναστατικό συνδικαλισμό εξάγεται από αυτό που έχει ήδη ειπωθεί γι' αυτόν. Χωρίς να προσπαθούμε να επιλύσουμε εδώ το ζήτημα του ρόλου των επαναστατικών συνδικάτων μετά την επανάσταση - είτε αυτά θα είναι οι οργανωτές ολόκληρης της νέας παραγωγής είτε θα μεταβιβάσουν αυτό το ρόλο στα εργατικά συμβούλια ή στις εργοστασιακές επιτροπές - κρίνουμε ότι οι αναρχικοί πρέπει να παίρνουν μέρος στον επαναστατικό συνδικαλισμό ως μια από τις πολλές μορφές του επαναστατικού εργατικού κινήματος.

Πάντως, το ζήτημα το οποίο υπάρχει σήμερα δεν είναι εάν οι αναρχικοί πρέπει ή όχι να συμμετάσχουν στις δυνάμεις του επαναστατικού συνδικαλισμού, αλλά μάλλον πώς και ποιος ο σκοπός αυτής της συμμετοχής.

Θεωρούμε την περίοδο μέχρι σήμερα, όταν οι αναρχικοί εισήλθαν στο συνδικαλιστικό κίνημα ως άτομα και προπαγανδιστές, ως μια περίοδο τεχνητών σχέσεων προς το επαγγελματικό εργατικό κίνημα.

Ο αναρχο-συνδικαλισμός, προσπαθώντας αναγκαστικά να εισαγάγει τις ελευθεριακές ιδέες στην άκρα αριστερά του επαναστατικού συνδικαλισμού ως μέσο για τη δημιουργία αναρχικού τύπου συνδικάτων, αντιπροσωπεύει μεν ένα βήμα μπροστά, αλλά δεν πηγαίνει πιο πέρα από την εμπειρική μέθοδο, γιâ αυτό ο αναρχο-συνδικαλισμός δεν είναι σχετίζεται απαραίτητα με την "αναρχοποίηση" του συνδικαλιστικού κινήματος και με τους αναρχικούς εκείνους που οργανώνονται έξω από το κίνημα αυτό. Γι αυτό είναι μόνο στη βάση ενός τέτοιου συνδέσμου που ο επαναστατικός συνδικαλισμός θα μπορούσε να είναι "αναρχοποιημένος" και να μη μετακινείται προς τον οπορτουνισμό και το ρεφορμισμό.

Όσον αφορά το συνδικαλιστικό κίνημα μόνο ως επαγγελματικό σώμα των εργατών, χωρίς συναφή κοινωνική και πολιτική θεωρία και αναπόφευκτα αδύναμο να επιλύσει το κοινωνικό ζήτημα από μόνος του, θεωρούμε ότι τα καθήκοντα των αναρχικών στις γραμμές του κινήματος αυτού συνίστανται στην ανάπτυξη της ελευθεριακής θεωρίας και στην κατεύθυνσή του (του κινήματος αυτού) προς μια ελευθεριακή οδό και του μετασχηματισμού του σε ένα δραστήριο μέρος της κοινωνικής επανάστασης. Είναι απαραίτητο να μη ξεχνάμε ποτέ ότι ο συνδικαλισμός εάν δεν βρίσκει στην αναρχική θεώρηση την υποστήριξη στη κατάλληλη στιγμή, θα μετατραπεί, είτε μας αρέσει είτε όχι, σε μια ιδεολογία ενός πολιτικού κρατικιστικού κόμματος.

Το καθήκον των αναρχικών που βρίσκονται στις γραμμές του επαναστατικού εργατικού κινήματος μπορεί μόνο να εκπληρωθεί σε συνθήκες που η εργασία τους θα είναι στενά συνυφασμένη και συνδεδεμένη με τη δραστηριότητα των αναρχικών οργανώσεων έξω από τα συνδικάτα. Με άλλα λόγια, πρέπει να εισέλθουμε στα επαναστατικά συνδικάτα ως μια οργανωμένη δύναμη, υπεύθυνη για να εκπληρώσει μια συγκεκριμένη δουλειά σ' αυτά, πριν τη γενική αναρχική οργάνωση και κατευθυνόμενη από τη δεύτερη.

Χωρίς να περιοριζόμαστε αυστηρά στη δημιουργία αναρχικών συνδικάτων, πρέπει να εξασκήσουμε τη θεωρητική μας επιρροή σε όλα τα συνδικάτα και σε όλες τους τις μορφές (IWW, τα ρωσικά συνδικάτα κ.λπ). Μπορούμε να το πετύχουμε αυτό με το να εργαστούμε σε αυστηρά οργανωμένες αναρχικές συλλογικότητες, αλλά ποτέ σε μικρές εμπειρικές ομάδες, που δεν έχουν ανάμεσά τους ούτε οργανωτική συνοχή ούτε και θεωρητική συμφωνία.

Ομάδες αναρχικών στις διάφορες εταιρίες, στα εργοστάσια και στα εργαστήρια, απασχολημένες με το καθήκον της δημιουργίας αναρχικών συνδικάτων, κατευθύνοντας τον αγώνα σε επαναστατικά συνδικάτα για την κυριαρχία των ελευθεριακών ιδεών στο συνδικαλισμό, ομάδες οργανωμένες με βάση τη δράση τους με μια γενική αναρχική οργάνωση. Αυτοί είναι οι τρόποι και τα μέσα της αναρχικής στάσης απέναντι στο συνδικαλισμό.


On to ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Back to Index


Source: Workers Solidarity Movement

Return to The Nestor Makhno Archive

Other pages connected to this site:

Anarchist Groups & Organizations

An Anarchist Reader

L@ Pagin@ di nestor mcnab